هنوز هم باید از شریعتی آموخت

به گزارش پایگاه خبری صدای جویا از یزد، سید محمود حسینی استاد دانشگاه و تحلیل مسائل اجتماعی طی یادداشتی با عنوان «هنوز هم باید از شریعتی آموخت» آورده است؛

امروز ۲۹ خردادماه، ۴۶امین سالروز پرکشیدن دکتر شریعتی است. شخصیتی که زیرساخت اندیشه ما و چند نسل مؤثر ایران را شکل و تحت تأثیر قرار داد. این فقط نسل ما نیست که نمی‌تواند نقش او را در شکل‌گیری اندیشه و در تحول جامعه خود انکار کند. زیرا کاری که او کرد یک انقلاب فکری در بین نسل تحصیل‌کرده عصری دوران‌ساز بود. همین تحول فکری بود که یک سال پس از حیات کوتاه او، زیربنای یک انقلاب سیاسی و اجتماعی عظیم گردید.   

برای شناخت تحولات معاصر (نیم‌قرن اخیر) باید دکتر شریعتی را شناخت. برای شناخت او باید روح زمانه و مکانی که او در آن به سر می‌برد را درک کرد.   

دوران زندگی آن زنده‌یاد، مقارن با دوره حساس تغییر و تحول جامعه ایران بود. جامعه‌ای پر تلاطم که با وجود قدمت تاریخی و غنای فرهنگی در معرض امواج دگرگونی قرار داشت. دوران کودکی دکتر شریعتی که مصادف با قدر قدرتی رضاشاه بود، کشاکش سختی میان سنت‌گرایان و تجدد خواهان وجود داشت. در میان این رویارویی سنگین، اما  اندکی از روشنفکران بودند که نه می‌توانستند از فضای غالب زمانه یعنی تجدد و ترقی‌خواهی رو برگردانند و نه از ارزش‌های سنتی و دینی جامعه که یک میراث‌فرهنگی غنی بود، عبور کنند.

شریعتی به این گروه تعلق داشت. راهی را که او انتخاب کرده بود ترکیب تجدد و مذهب به‌عنوان راه‌حلی برای رفع معضلات کشور بود. دکتر شریعتی تا آخر این مسیر را ادامه داد و با بیان و قلم سحرانگیزش چند نسل را به این طریق و نحله همراه و هم افق کرد.

او این هنر را داشت که توانست جریان‌ها و گرایش‌های گوناگون و بعضاً متضاد درون جامعه ایران اعم از برابری خواهی، آزادی‌خواهی، سنت‌گرایی، ضد خرافه و ملی‌گرایی را حول موضوع نجات ایران از گرفتاری‌ها و رسیدن به یک جامعه مطلوب و به تعبیر او علی وار، همگرا و هماهنگ کند.   

جدای از اینکه چقدر راه‌حل  دکتر شریعتی در جزئیات راهگشا بوده و ولو به تعبیر بعضی او مسلمانی در جستجوی ناکجا آباد بوده است، اما کلیات روش ترکیبی او به ویژه اینکه فرهنگ را زیربنای پیشرفت و توسعه می دانست، راهی درست است. در این دوره هم عبور از معضلات و بحران های کشور را باید در آن طریق ترکیبی جست.    

تمسک به اسلام مبرای از تحجر و واپس‌ گرایی، پذیرش تجربه بشری و جهت گیری توسعه پایدار و بومی به دور از گرایش به غرب و شرق، توجه به ملت و ملیت وبهره گیری از فرهنگ سازنده ایران، باز هم راه حل امروز ما برای عبور از پریشانی ها و نابسامانی هاست که باید از شریعتی آموخت.