جایگاه زنان در حکمرانی شایسته سالار

به گزارش رسانه خبری صدای جویا از خراسان رضوی، زهرا عباس پور  کارشناسی ارشد مطالعات زنان با انتشار یادداشتی در فضای مجازی با عنوان«جایگاه زنان در حکمرانی شایسته سالار» به شرح زیر آورده است: چگونگی استفاده از ظرفیت زنان در تشکیل کابینه دولت چهاردهم دکتر مسعود پزشکیان یکی از مباحث پر چالشی است که در دو طیف سیاسی مورد بحث قرار گرفته است.
عده ای واگذاری امتیاز مثبت و یا راهبرد تبعیض مثبت به زنان را جهت استفاده از ظرفیت آنان در دولت آینده را یکی از ابزارهای رهایی از نالایق سالاری( Kakistocracy) و رسیدن به شایسته سالاری( meritocracy) دانسته و ندیدن نابرابری های جنسیتی را مخل نظام شایسته سالار می‌دانند.
در مقابل، عده ای دیگر این راهبرد را مقابل شایسته سالاری دانسته و معتقدند ویژگی های چون جنسیت، نژاد، سن و یا مذهب نمی تواند دلیلی بر ارجحیت افراد در حکمرانی شایسته باشد. این عده راهبرد جایگزینی جهت استفاده از ظرفیت زنان شایسته در مدیریت های کلان ارائه نمی نمایند و نقد خود را بیشتر شبیه به نوعی «نق زدن سیاسی» مبدل نموده اند.
لحاظ نابرابری‌ها در شایسته سالاری همواره یکی از مباحث جدی و پر چالش در نظام خواهان شایسته سالاری در سطح جهانی بوده است و سیاست گذاری های متفاوتی در کشورهای مختلف به اجرا درآمده است که پس از مدتی به دلیل ناکارآمدی و ایجاد اشکال در دیگر ساحت های کنار گذاشته شده است.
در این رابطه می توان به تجربۀ کشور بریتانیا اشاره نمود که قانونی تحت عنوان «قانون برابری» در سال ۲۰۱۰ تبعیض مثبت را ممنوع کرده است. بر اساس این قانون، اگر کارفرمایی تنها به دلیل یکی از ویژگی های چون جنسیت، نژاد، سن و یا مذهب اقدام به استخدام یک نیروی کار کند، گناهکار شناخته می‌شود.
هر چند درقانون دیگری که در سال ۲۰۱۱ به تصویب رسید در صورت داشتن ویژگی‌ها و شایستگی های برابر میان دو فرد، امتیاز استخدام متعلق به فردی است که از گروه های نابرابر(اقلیت) باشد. اهمیت «عدالت» و «برابری» در حکمرانی شایسته سالار در کنار احترام به آداب و رسوم و فرهنگ‌ها بسیار حائز اهمیت است از این رو آمارتیا سن فیلسوف هندی برندۀ نوبل اقتصاد در کتاب برابری و آزادی خود، به درستی بر این مهم اصرار می کند که هرگونه تلاش برای ایجاد برابری در یک حوزه می تواند به نابرابری در حوزه های دیگر ختم شود.
این مسئله در کشور ما پیچیدگی‌ها خاص خود را داراست چرا که با وجود نابرابری جنسیتی در اشتغال ثابت، وجود اقتضائات فرهنگی و فقدان برنامه مشخص در ساحت حکمرانی، استفاده بهینه از ظرفیت زنان نه تنها در پست های مدیریتی میانه و کلان به خوبی شکل نگرفته است بلکه در شوراهای سیاست گذار نیز شاهد غیبت زنان هستیم.
لذا در بعد کَمّی زنان شایسته، جزء گروه های نابرابر در مقابل انبوه مردان مدیر قرار می‌گیرند و کم ترین شانسی در رقابت با مردان در عرصه حکمرانی دارند. از این رو بایستی به تبیینی دقیق و عمیق از مفهوم برابری و جایگاه آن در نظریات عدالت رسید که بین برابری ها و نابرابری ها در حوزه های مختلف توازن ایجاد گردد.
شاید در برهه کنونی باید این سوال را از ده‌ها اندیشکده و مراکز پژوهشی که در موضوع زنان دارای ردیف بودجه های کلان می‌باشند، پرسید بعد از چهار دهه از انقلاب اسلامی چه راهبرد و برنامه ای جهت استفاده از ظرفیت زنان در مدیریت های کلان مبتنی بر زیست بوم دینی و فرهنگی کشور ارائه نموده اید؟!