گزارش تصویری: نمای درها و ورودی‌های تاریخی اصفهان؛ جلوه‌ای از معماری ایرانی-اسلامی

نمای درها و ورودی‌ها در اصفهان قدیم نه تنها جنبه کاربردی داشت، بلکه بازتابی از جایگاه اجتماعی، ذوق هنری و باورهای فرهنگی صاحب‌خانه یا سازنده بود. پایگاه خبری اصفهان سبز در گزارشی تصویری، به بررسی شاخص‌ترین ورودی‌های تاریخی این شهر پرداخته است.

به گزارش پایگاه خبری اصفهان سبز، نمای درها و ورودی‌ها در اصفهان قدیم یکی از شاخص‌ترین جلوه‌های معماری ایرانی-اسلامی به شمار می‌رود. این ورودی‌ها علاوه بر جنبه کاربردی، نشانگر جایگاه اجتماعی، سلیقه هنری و باورهای فرهنگی سازندگان بودند.
ساختار کلی ورودی‌ها در معماری اصفهان قدیم معمولاً شامل سه بخش اصلی بود:
درِ چوبی اصلی (دولنگه یا یک‌لنگه)
این درها عمدتاً از چوب درختان مقاوم مانند چنار یا گردو ساخته می‌شدند و با نقش‌کوبی یا منبت‌کاری تزئین می‌گردیدند.
سردر (طاق‌نما یا ایوانچهٔ ورودی)
بالای در معمولاً طاقی با آجرکاری یا گچ‌بری ساخته می‌شد. در خانه‌های اعیان، سردر با کتیبه یا تاریخ ساخت مزین می‌شد و در مساجد و کاروانسراها، تزئیناتی چون کاشی‌کاری معقلی یا مقرنس داشت.
هشتی (فضای نیمه‌تاریک بعد از در)
هشتی فضایی هشت‌ضلعی یا چهارضلعی بود که پس از عبور از در ایجاد می‌شد. این فضا مانع دید مستقیم به حیاط می‌شد و حریم و وقار معماری ایرانی را حفظ می‌کرد.
دروازه‌های تاریخی مساجد و کاروانسراها
در مسجد جامع اصفهان چندین دروازه از دوره سلجوقی باقی مانده‌اند، از جمله دروازه اصلی پرتال سلجوقی.در مسجد حکیم، پرتال عظیم بر پایه مسجد جرجیر (دوره بوییان، قرن دهم هجری) ساخته شده است. این پرتال با نمای آجری و تزئینات گچ‌بری، یکی از قدیمی‌ترین ورودی‌ها به شمار می‌رود.

خانه‌ها و درهای دوره قاجار
نمونه‌هایی مانند «خانه امین‌التجار» دارای درهای چوبی با تزئینات هنری زیبا هستند که جلوه‌ای از معماری دوره قاجار در اصفهان ارائه می‌دهند.

تصاویر این گزارش توسط استاد ارمن شاجانیان ثبت شده و توسط پایگاه خبری اصفهان سبز منتشر می‌شود.